بررسی فقهی وجوه مسؤولیت پزشک در برابر بیماران اورژانسی

چکیده در فقه توجه ویژه ای به مسأله حفظ نفس محترمه شده به گونه ای که حکم وجوب یا حرمت در صورت تزاحم با حفظ جان خود یا دیگری در بسیاری از موارد تخصیص خورده است. با وجود این فقها به شکل خاص به موضوع مسؤولیت پزشک در قبال بیماران اورژانسی نپرداخته اند، لیکن مسؤولیت پزشک در برابر بیماران اورژانسی از دو وجه در فقه قابل بررسی است. بر این اساس بررسی دیدگاه آنان در این خصوص نیازمند کنکاشی عمیق است. نتایج پژوهش نشان می دهد که فقها به مسأله تکلیف به نجات جان اشخاص در معرض خطر شدید عمدتاً در قالب چند مثال سنتی پرداخته اند، لیکن از آنجا که می توان میان حکم تکلیفی با حکم وضعی ملازمه برقرار کرد، باید گفت فروض ذکرشده خصوصیتی نداشته و نظر اکثریت فقها بر وجوب چنین تکلیفی توسط پزشک در این شرایط است و تارک فعل را ضامن می دانند. از طرفی هرچند در خصوص لزوم اخذ رضایت جهت شروع به درمان بیماران اورژانسی که ولی آن ها در دسترس نیست میان فقهای اهل سنت و شیعه اختلاف است، لیکن اکثریت فقهای امامیه به لزوم چنین شرطی حکم داده اند.